Η 4η Μαρτίου έχει οριστεί ως η παγκόσμια μέρα κατά της παχυσαρκίας.
Η παχυσαρκία είναι μία νόσος αν και σε πολλές χώρες συνεχίζει να θεωρείται ως προσωπική αποτυχία του ατόμου να διατηρήσει ένα υγιές βάρος.
Κάτι τέτοιο δεν ισχύει καθώς όπως γνωρίσουμε σήμερα για ένα 40 – 70% των περιπτώσεων ευθύνεται η κληρονομικότητα.
Το ανθρώπινο σώμα είναι γενετικά προκαθορισμένο να αποθηκεύει λίπος ώστε να αποφευχθούν καταστάσεις ασιτίας. Εκτός από την κληρονομικότητα και άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με το εξωτερικό περιβάλλον ευνοούν την ανάπτυξη της νόσου.
Στις δυτικές κοινωνίες υπάρχουν διαθέσιμα φθηνά τρόφιμα που είναι πλούσια σε θερμίδες και από την άλλη μειωμένη δυνατότητα για άθληση και κίνηση, ιδιαιτέρα με τα αυστηρά μέτρα απομόνωσης στις παρούσες συνθήκες της πανδημίας Covid-19.
Ένας ακόμη παράγοντας που σχετίζεται με την υπερβολική αύξηση βάρους είναι η αδυναμία πρόσβασης σε κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό που θα βοηθήσει τα άτομα αυτά να διατηρήσουν την απώλεια βάρους.
Ακόμη και κάποια γεγονότα στην πορεία της ζωής μπορούν να συμβάλλουν στην εμφάνιση της νόσου όπως εγκυμοσύνη, πρόωρη έναρξη της εφηβείας, η χρήση ορισμένων φαρμάκων καθώς και κάποιες ασθένειες. Ένα παράδειγμα αποτελούν οι ψυχικές ασθένειες όπου είτε τα συμπτώματά τους, είτε η φαρμακευτική αγωγή που χορηγείται μπορεί να επηρεάσουν το βάρος.
Η έλλειψη ύπνου όπως και τα υψηλά επίπεδα άγχους διαταράσσουν την ισορροπία των ορμονών στο σώμα και κατ’ επέκταση μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση βάρους.
Επίσης όταν ένα άτομο προσπαθήσει να χάσει βάρος η ισορροπία των ορμονών στο σώμα αλλάζει, αυξάνοντας την όρεξη και μειώνοντας τον μεταβολισμό ώστε να καίγονται λιγότερες θερμίδες. Το σώμα αντιλαμβάνεται την προσπάθεια απώλειας βάρους ως μη φυσιολογική διότι είναι «προγραμματισμένο» να αποθηκεύει ενέργεια με τη μορφή λίπους. Οπότε η δυσκολία απώλειας βάρους δεν έχει σχέση με έλλειψη ελέγχου και θέλησης από το ίδιο το άτομο.
Η διαφήμιση των τροφίμων δεν θα μπορούσε να λείπει από τους παράγοντες που επηρεάζουν και η σχέση της με την παχυσαρκία έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά.
Τέλος το στίγμα που φέρουν τα παχύσαρκα άτομα καθώς και οι διαχωρισμοί και οι προκαταλήψεις που βιώνουν στην καθημερινότητά τους είναι αναμφισβήτητα παράγοντες που είτε συμβάλουν στην αύξηση του βάρους είτε διαιωνίζουν μία τέτοια κατάσταση.
Η παχυσαρκία θεωρείται μία υποτροπιάζουσα νόσος. Αυτό σημαίνει ότι εάν δεν γίνουν αλλαγές στους παράγοντες του περιβάλλοντος του ατόμου που οδήγησαν στην νόσο, υπάρχει ο κίνδυνος να αποτελέσει μία χρόνια κατάσταση.
Η δυνατότητα του ατόμου να έχει πρόσβαση σε θρεπτικές τροφές και σε χώρους άθλησης και κίνησης είναι μεγάλης σημασίας.
Αυτοί οι παράμετροι ξεφεύγουν πολλές φορές από την «ατομική ευθύνη» και αποτελούν υποχρέωση της πολιτείας να παρέχει σε όλα τα άτομα την δυνατότητα να αθληθούν σε δημόσια πάρκα και χώρους άθλησης και να φροντίσει ώστε θρεπτικά τρόφιμα να διατίθενται σε προσιτές τιμές.
